In de bouw komt het regelmatig voor dat een project een tijdje stil ligt en geen werkzaamheden worden uitgevoerd. In die situatie is het belangrijk voor de vergunninghouders en andere betrokkenen om niet ‘te lang’ te wachten met het hervatten van de bouwactiviteiten. Het stilliggen van de werkzaamheden kan namelijk leiden tot intrekking van de verleende omgevingsvergunningen. Wat is dan ‘te lang’ vraagt u zich wellicht af? De Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State buigt zich in de uitspraak van 13 juli 2016 over deze kwestie (ECLI:NL:RVS:2016:1917).
Wettelijk kader
Voor bouwen of slopen is doorgaans vereist dat bedrijven en particulieren een (omgevings)vergunning aanvragen bij de gemeente. Het daartoe bevoegd gezag beslist vervolgens of de vergunning wordt verleend. In het geval dat de vergunning is verleend, moet de vergunninghouder de werking van artikel 2.33, tweede lid, aanhef onder a, van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (hierna: Wabo) goed in acht nemen. In dit artikel staat namelijk dat het bevoegd gezag kan besluiten om de verleende vergunning geheel of gedeeltelijk in te trekken wanneer gedurende 26 weken geen handelingen zijn verricht met gebruikmaking van de vergunning. Omdat in het artikel ‘kan’ staat mag het bevoegd gezag zelf bepalen of van de bevoegdheid tot intrekking van de vergunningen gebruik zal worden gemaakt. Om die bevoegdheid in te kleden kan het bevoegd gezag beleidsregels vaststellen. In deze beleidsregels wordt dan de werkwijze beschreven om tot intrekking over te gaan.
Staken en hervatten
Begin 2010 heeft het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Haren (verder: het college) meerdere omgevingsvergunningen voor het bouwen van een paardenstal verleend. Daarna volgt een periode van het herhaaldelijk starten en staken van de bouwwerkzaamheden door de vergunninghouder. Het college besluit uiteindelijk op 14 oktober 2014 om de verleende vergunningen voor de bouw van de paardenstal in te trekken. Tussen 4 april 2014, de datum waarop volgens de rapportage van 18 juni 2014 de bouwwerkzaamheden stillagen, en het besluit van 14 oktober 2014 is namelijk een periode van 26 weken verstreken. De rechtbank Oost-Brabant volgt het betoog van het college in haar uitspraak van 24 april 2015 niet (ECLI:NL:RBOBR:2015:2334). Volgens de rechtbank heeft het college in de periode na de rapportage van 18 juni 2014 namelijk niet meer gecontroleerd of nog enige bouwwerkzaamheden hebben plaatsgevonden. Hierdoor kon het college volgens de rechtbank niet aantonen dat op het moment van het nemen van het besluit daadwerkelijk een periode van 26 weken was verstreken waarin geen bouwwerkzaamheden zijn verricht. Het besluit was naar het oordeel van de rechtbank onzorgvuldig tot stand gekomen. Daarmee kwam vast te staan dat het college niet bevoegd was om de verleende vergunningen in te trekken. Het college is het niet eens met de uitspraak van de rechtbank en stelt hoger beroep in bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (hierna: Afdeling).
Het college voert bij de Afdeling aan dat al eerder in het bouwproces – ook voor 4 april 2014 – is vastgesteld dat tussen 8 november 2011 en 2 augustus 2013 geen bouwactiviteiten hebben plaatsgevonden. In de daarop volgende periode is vervolgens niet gehandeld in overeenstemming met de bouwplanning. Dit was een voorwaarde om intrekking van de vergunningen te voorkomen.
Beoordeling hoger beroep
De Afdeling gaat eerst in op de vraag ‘per wanneer’ de bevoegdheid van het college om de vergunningen in te trekken is ontstaan. De Afdeling overweegt dat het college op 2 augustus 2013 al bevoegd was om over te gaan tot intrekking van de verleende vergunningen voor het bouwen, aangezien op dat moment is vastgesteld dat een periode van 26 weken was verstreken waarin geen handelingen zijn verricht met gebruikmaking van de vergunningen. Verder kan uit de tekst van artikel 2.33, tweede lid, aanhef onder a, van de Wabo volgens de Afdeling niet worden afgeleid dat de periode van 26 weken direct moet voorafgaan aan het besluit tot intrekking van de vergunningen. De omstandigheid dat na het ontstaan van de bevoegdheid van het college om de vergunning intrekken nog bouwwerkzaamheden zijn verricht, is relevant voor een andere vraag, namelijk: heeft het college in het kader van de belangenafweging in redelijkheid kunnen overgaan tot intrekking van de vergunningen?
Conclusie
De Afdeling constateert dat in het onderhavige geval na verkrijging van de bevoegdheid om tot intrekking over te gaan nog enige bouwwerkzaamheden zijn verricht. Toch komt de Afdeling, gelet op de feiten en omstandigheden, uiteindelijk tot de conclusie dat het besluit om tot intrekking van de vergunningen over te gaan redelijk is. Doorslaggevend is volgens de Afdeling: dat de werkzaamheden ‘fragmentarisch zijn’ en dat niet is voldaan aan de afbouwplanning zoals die is gemaakt tussen het bevoegd gezag en de (ex)vergunninghouder. Tel daar de lange periode die is verstreken zonder dat gebruik is gemaakt van de vergunningen en de herhaalde onderbrekingen van de werkzaamheden bij op en de intrekking van de omgevingsvergunningen is gerechtvaardigd.
Gevolgen van deze uitspraak
In de praktijk was men al bekend met de mogelijkheid dat het bevoegd gezag kan overgaan tot intrekking van een verleende (omgevings)vergunning voor bouwen (ex. artikel 2.33, tweede lid, aanhef onder a, van de Wabo). Wat echter verduidelijkt wordt door de Afdeling is, zoals Nijmeijer in zijn noot aangeeft (AB 2016, afl. 30, nrs. 266-281), dat zodra de 26 weken-periode is verstreken (en de bevoegdheid om tot intrekking van de vergunning over te gaan ontstaat) geen afbreuk meer kan worden gedaan aan deze bevoegdheid wegens ‘nadien verrichte werkzaamheden’. De omstandigheid dat na het ontstaan van de bevoegdheid van het college nog bouwwerkzaamheden zijn verricht, is relevant voor de vraag of van de intrekking in een concreet geval rechtmatig gebruik is gemaakt en de belangenafweging die in dat kader moet worden gemaakt.
Catch Legal
Meer weten over (omgevings)vergunningen of bouwen? Neem gerust contact op.
