Blaffende honden bijten niet III

Ik vermoed dat de trouwe lezers onder ons zich al geruime tijd afvragen hoe het is afgelopen met Luna, de bijtgrage Tibetaanse Mastiff. Hieronder een update. Nogmaals heeft de rechtbank zich moeten buigen over het lot van Luna (ECLI:NL:RBGEL:2018:4861). De artikelen tezamen vormen een drieluik; zou hiermee een einde komen aan dit geschil?

Stand van zaken

In het eerste artikel schreef ik dat de burgemeester van Nunspeet Luna terecht in beslag mocht nemen na een tweetal bijtincidenten. Het besluit tot herplaatsen van Luna bleef in die uitspraak echter niet in stand en Luna mocht voorlopig (onder voorwaarden) terug naar haar eigenaren.

In het vervolg beschreef ik dat uit een latere uitspraak van de rechtbank viel op te maken dat de burgemeester Luna toch in beslag mocht nemen omdat de eigenaren niet de voorgeschreven (gedrags)training met Luna hadden ondergaan. Omdat Luna vervolgens niet werd overgedragen aan de burgemeester (ze zat ondergedoken), is door het gemeentebestuur een last onder dwangsom opgelegd. Zowel het bevel tot het afgeven van Luna als het besluit tot opleggen van een last onder dwangsom blijven naar het voorlopig oordeel van de voorzieningenrechter in stand.

En het verhaal gaat verder…

Hangende de bezwaarschriftenprocedure tegen de verschillende besluiten is door de eigenaren van Luna aan de rechtbank meerdere keren verzocht om een voorlopig oordeel te geven over de besluiten van de burgemeester (zie hiervoor). Na de uitspraken was de burgemeester aan zet om op de bezwaarschriften te besluiten. Nadat de burgemeester had besloten op de bezwaarschriften, is beroep tegen de besluiten ingesteld. De rechtbank doet uitspraak. Het volgende ligt voor:

  • het besluit van 17 november 2017 waarbij de burgemeester het bevel heeft gegeven Luna af te geven aan de gemeente per 20 november 2017;
  • het besluit tot opleggen van een last onder dwangsom waarbij de eigenaren van Luna wordt opgedragen de hond alsnog af te geven op straffe van het verbeuren van een dwangsom van maximaal € 5000,-;
  • het besluit tot het nogmaals opleggen van een last onder dwangsom waarbij het bedrag kan oplopen tot maximaal € 15.000,-;
  • het besluit tot het invorderen van de verbeurde dwangsom van € 5000,-.

De besluiten zijn naar aanleiding van het bezwaarschrift niet gewijzigd en dus in stand gehouden. De eigenaren wendden zich tot de rechter met het uiteindelijke doel Luna naar huis te laten terugkeren, zonder dreiging van inbeslagname.

Waarom moet Luna bij de eigenaren blijven?

Net als in een van de eerdere procedures vinden de eigenaren dat de burgemeester niet kan besluiten dat Luna afgegeven moet worden. Het door de burgemeester gebruikte artikel 172, derde lid, van de Gemeentewet biedt volgens de eigenaren onvoldoende grondslag. In de eerste plaats vinden de eigenaren het besluit tot in beslagname van Luna in strijd met het recht op eigendom (artikel 1 Eerste Protocol bij het Verdrag tot bescherming van de recht van de mens en de fundamentele vrijheden, EVRM). Ten tweede is er volgens de eigenaren geen sprake van een (dreigende) verstoring van de openbare orde. Ten derde menen de eigenaren dat met minder ingrijpende maatregelen door de burgemeester hetzelfde kan worden bereikt.
Over de last onder dwangsom voeren de eigenaren aan dat deze niet in stand kan blijven omdat het opleggen van zo’n last niet mogelijk is bij een bevel.

Terecht in beslag genomen?

Al eerder oordeelde de voorzieningenrechter dat de burgemeester terecht van zijn bevoegdheid gebruik had gemaakt. De rechtbank bevestigt dit voorlopige oordeel: de vrees voor verstoring van de openbare orde is niet alleen ernstig, maar duurt ook nog altijd voort. De rechtbank komt tot dat oordeel aan de hand van de volgende overwegingen.

Vooropgesteld wordt dat de burgemeester over een aanzienlijke beoordelingsvrijheid beschikt om te beoordelen of de openbare orde is verstoord of dat daarvoor ernstige vrees bestaat en wat voor bevel (welke maatregel) naar aanleiding daarvan moet worden genomen. De burgemeester moet daarbij wel rekening houden met het feit dat die maatregelen slecht voorzienbaar zijn waardoor afbreuk aan de rechtszekerheid kan worden gedaan. Bovendien moeten de bevelen die in dat kader zijn genomen in overeenstemming zijn met de wettelijke voorschriften, proportioneel en subsidiair zijn. Ook bij een langer durende verstoring van de openbare orde, is de burgemeester bevoegd om artikel 172, derde lid, van de Gemeentewet in stelling te brengen. Daarbij overweegt de rechtbank nog eens dat dit artikel óók toepasbaar is als de openbare orde nog niet is verstoord maar er wel ernstige vrees bestaat voor het ontstaan daarvan. Dat dit artikel wordt gebruikt om te besluiten dat een hond in beslag wordt genomen is overigens al een keer getoetst en akkoord bevonden door de hoogste bestuursrechter (ECLI:NL:RVS:2015:3689).

Eigendom
De eerste grond (in strijd met het recht op eigendom) van de eigenaren treft geen doel: het besluit houdt niet in dat Luna wordt herplaatst (zover strekt artikel 172, derde lid, van de Gemeentewet ook niet) waardoor van ontneming van eigendom geen sprake is.

Ernstige vrees voor verstoring van de openbare orde
Ook in deze bodemprocedure is er volgens de rechtbank sprake van een ernstige vrees dat de openbare orde wordt verstoord als Luna niet in beslag wordt genomen:

  1. Bijtincidenten
    Allereerst zijn er de twee bijtincidenten waarbij een vrouw door haar verwondingen opgenomen moest worden in het ziekenhuis en een andere hond is gedood.
  2. Risk Assessment
    Daarnaast is er het Risk Assessment waaruit volgt dat de hond op dat moment, zonder dat aanvullende maatregelen worden getroffen, een zeer hoog risico voor mensen en honden met zich meebrengt. Als de hond bijt (en dat risico is waarschijnlijk) bijt zij hard en kan veel schade worden aangericht. De conclusie luidt dat kans op herhaling van bijtgedrag van Luna zeer groot is, zeker als zij niet onder structurele begeleiding van een deskundige wordt getraind.Uit de tegenrapporten die zijn overgelegd door de eigenaren van Luna volgt volgens de rechtbank geen andere conclusie. De rapporten bevatten alleen de beschouwing dat Luna geen bijtgedrag vertoonde toen zij door de deskundigen van de eigenaren werden geobserveerd.
  3. Onrust in de buurt
    De rechtbank is verder van oordeel dat de openbare orde in de straat niet alleen kon en kan worden verstoord door het gevaar dat Luna wederom een andere hond en/of een andere persoon zal bijten, maar ook door de onrust die dreigt te ontstaan als Luna huiswaarts zal keren. De rechtbank is het eens met de burgemeester dat de forse spanningen tussen de buren en de eigenaren zal toenemen als Luna terugkomt. Dat volgt niet alleen uit de gedingstukken (bijvoorbeeld de door 133 inwoners van Nunspeet ondertekende brief waaruit de vrees voor onveiligheid wordt gedeeld) maar ook uit het verloop ter zitting.
  4. Ondergedoken Luna
    De rechtbank neemt in haar beoordeling mee dat de eigenaren zwijgen over de huidige verblijfplaats van Luna en of thans met Luna wordt getraind. Deze omstandigheden dragen bij aan de spanningen tussen de buren en ook aan de twijfel over de plannen van de eigenaren met Luna. Daardoor is de vrees voor verstoring van de openbare orde niet alleen ernstig, maar duurt deze ook nog altijd voort.

Minder zwaar middel?
De rechtbank komt vrij snel tot de conclusie dat de burgemeester en/of het college van burgemeester en wethouders in dit geval geen minder zwaar middel (zoals een aanlijn- en muilkorfgebod) voorhanden had(den). Ervaringen uit het verleden (zoals het niet houden aan de voorgeschreven trainingen, het verborgen houden van de huidige locatie en het niet zelf ondernemen van actie na de incidenten) leiden volgens de rechtbank tot de terechte conclusie van de burgemeester dat de kans te groot is dat de eigenaren zich niet houden aan een aanlijn- en muilkorfgebod.

Last onder dwangsom

Ook de opgelegde lasten onder dwangsom houden stand in beroep. Het negeren van een bevel tot afgifte is een misdrijf als bedoeld in artikel 184, eerste lid, van het Wetboek van Strafrecht en daarmee ook een overtreding in de zin van artikel 5:1, eerste lid, van de Awb. Een last onder dwangsom kan dan worden opgelegd.

En nu?

De rechtbank komt tot de conclusie dat de gronden niet slagen en terecht is besloten tot inbeslagname van Luna. Ook de lasten onder dwangsom zijn terecht opgelegd (er moet overigens nog bezien worden of de verbeurde dwangsommen ook door de eigenaren betaald zullen worden). Luna moet aan de burgemeester worden gegeven. Wat er daarna met Luna zal gebeuren, volgt niet uit de uitspraak. Sowieso kunnen de eigenaren de uitspraak van de rechtbank laten toetsen door de hoogste bestuursrechter (de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State). Ik sluit niet uit dat een hoger beroepschrift Den Haag inmiddels heeft bereikt. Misschien krijgt het drieluik toch nog een vervolg.

Catch Legal, Tanne van Wissen

Heeft u vragen over bovenstaand artikel? Wij staan u graag te woord. Neem contact op met een van onze bestuursrechtjuristen

 

Interessant artikel?

Deel op facebook
Deel op Twitter
Deel op Linkdin
Deel via mail

Gerelateerde berichten

Catch Legal