Voor het bouwen van een bouwwerk is in de meeste gevallen een omgevingsvergunning voor de activiteit bouwen (voorheen: de bouwvergunning) noodzakelijk. Dit is anders ingeval het bouwwerk op grond van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht en het Besluit omgevingsrecht omgevingsvergunningvrij mag worden gebouwd.
Wat dan precies een bouwwerk is, volgt helaas niet uit de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (hierna: Wabo) of uit het Besluit omgevingsrecht (hierna: Bor). In de rechtspraak is echter wel een definitie ontwikkeld, waarbij aansluiting is gezocht bij de modelbouwverordening die door de Vereniging van Nederlandse Gemeente is opgesteld. Volgens die definitie is een bouwwerk “elke constructie van hout, steen, metaal of ander materiaal, die op de plaats van bestemming hetzij direct of indirect steun vindt in of op de grond, bedoeld om ter plaatse te functioneren”.. Gelet hierop (en gezond verstand) zijn huizen en kantoorgebouwen bouwwerken. Maar naast deze klip en klare bouwwerken zijn er, zo leert de jurisprudentie ons, ook bouwwerken die u en ik niet gelijk zouden kwalificeren als een bouwwerk, laat staan dat voor het bouwen of oprichten van deze bouwwerken een omgevingsvergunning is vereist. Wat dacht u van een rij betonblokken (ECLI:NL:RVS:2016:1058)? Voor het gemeentebestuur van de gemeente Leudal was het duidelijk dat de rij betonblokken een bouwwerk is waarvoor tevens een omgevingsvergunning voor benodigd was. En nu de eigenaar van die betonblokken daar niet over beschikte, werd handhavend opgetreden. Terecht? De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (verder: de Afdeling) oordeelde van wel: de blokken vormen een constructie van enige omvang, vinden direct steun op de grond en er is beoogd de blokken voor langere tijd op dezelfde plaats te laten staan. Gelukkig voor de ‘overtreder’ hoefde voor de betonblokken geen omgevingsvergunning aangevraagd te worden. Zij diende immers als perceelafscheiding en voldeden aan de vereisten van artikel 2, onderdeel 12, van Bijlage II bij het Bor.
Het volgende object zal misschien wat meer wenkbrauwen doen fronzen; een vogelverschrikker. De rechtbank oordeelde 14 juni 2016 (ECLI:NL:RBGEL:2016:3174) dat ook een vogelverschrikker een bouwwerk is. De desbetreffende vogelverschrikkers bestaan uit een metalen paal met een diameter van 1,5 centimeter. Bovenop deze paal is een bol bevestigd die beweegt door de wind (Hawk-Eyes). De hoogte van de vogelverschrikkers bedraagt respectievelijk 2 meter en 5 meter. Naar oordeel van de rechtbank voldoen de vogelverschrikkers, gelet op hun constructie, aan de definitie van bouwwerken zoals deze is ontwikkeld in de jurisprudentie. De vogelverschrikkers zijn een constructie van enige omvang en vinden direct steun in de grond. Voorts zijn de vogelverschrikkers bedoeld om voor langere tijd ter plaatse te functioneren. Het betoog dat de vogelverschrikkers geregeld worden verplaatst en derhalve niet ter plaatse functioneren treft geen doel nu de rechtbank van oordeel is dat de verplaatsing slechts ziet op een paar meter.
Uit bovenstaande voorbeelden blijkt dat we er niet zonder meer vanuit kunnen gaan dat een object geen bouwwerk is. En, is sprake van een bouwwerk, dan is de kans groot dat een omgevingsvergunning voor de activiteit bouwen noodzakelijk is. Een check of het bouwwerk vervolgens ook in het bestemmingsplan of de beheersverordening past, is tevens aan te raden.
Catch Legal, Tanne van Wissen.
Mocht u een check willen? Dan kunt u altijd vrijblijvend contact met ons opnemen.
