Voor een identiteitskaart of een rijbewijs moet een pasfoto worden aangeleverd. Op deze pasfoto mag het hoofd van de persoon op de foto niet bedekt zijn. Artikel 28, derde lid, van de Paspoortuitvoeringsregeling Nederland 2001 bevat de uitzonderingsclausule dat hoofdbedekking wel is toegestaan, indien de persoon op de pasfoto kan aantonen dat de hoofdbedekking gedragen wordt vanwege zijn of haar godsdienst of levensbeschouwelijke overtuiging. In dit kader heeft de Afdeling bestuursrecht van de Raad van State (hierna: de Afdeling) op 15 augustus 2018 (ECLI:NL:RVS:2018:2715) uitspraak gedaan over de vraag of op de pasfoto een vergiet op het hoofd gedragen mag worden, als uiting van het pastafarisme. De uitspraak van de rechtbank bespraken wij reeds in een eerder blog (https://www.catchlegal.nl/vergiet-hoofddeksel-paspoort/).
De Afdeling gaat, anders dan de rechtbank heeft gedaan, in op de voor-vraag: is het pastafarisme aan te merken als een godsdienst of levensbeschouwelijke overtuiging? De Afdeling ziet zich hiertoe genoodzaakt, omdat zij als hoogste algemene bestuursrechter de taak heeft de rechtseenheid te bewaken. Voor de beantwoording van deze voor-vraag, hanteert de Afdeling de criteria uit het internationale recht: het pastafarisme zal blijk moeten geven van a certain level of cogency, seriousness, cohesion and importance (EHRM 25 februari 1982, ECLI:CE:ECHR:1982:0225JUD000751174, Campbell en Cosans/Verenigd Koninkrijk, r.o. 36). De Afdeling oordeelt dat in het bijzonder geen sprake is van seriousness (ernst) en cohesion (samenhang). Het gebrek aan seriousness blijkt onder andere uit het satirische karakter van het pastafarisme dat de boventoon voert. Zo zijn de ‘liever-nietjes’ van het pastafarisme volgens de Afdeling een persiflage op de Tien Geboden uit de joods-christelijke traditie. Kenmerkend voor het gebrek aan samenhang is de brief van Bobby Henderson, de grondlegger van het pastafarisme, waarmee het pastafarisme is geïntroduceerd en waarin de relatie wordt gelegd tussen de vermindering van het aantal piraten sinds het jaar 1800 en de opwarming van de aarde.
Nu van een godsdienst of levensbeschouwelijke overtuiging geen sprake is, kan geen gebruik worden gemaakt van de uitzonderingsclausule die de Paspoortuitvoeringsregeling biedt. Een pasfoto waarbij het hoofd bedekt is met een vergiet als uiting van het pastafarisme, kan bij een identiteitskaart of rijbewijs dus niet worden geaccepteerd. Een vergiet mag dus niet!
