Niet alleen in Amsterdam, maar ook in bijna alle andere drukke toeristensteden zijn ze niet te missen: proppers. Medewerkers van de horecagelegenheid benaderen voorbijgangers en proberen hen te verleiden om hun zaak binnen te gaan. Een gratis drankje of een 3-gangen deal, de proppers halen alles uit de kast. Hun aanwezigheid in drukke straten is zo normaal geworden dat het lijkt alsof proppen is toegestaan, maar in de gemeente Amsterdam is dat niet zo. Proppen is verboden en wie zich er toch schuldig aan maakt, kan zichzelf flink in de problemen werken. Dat weet inmiddels ook de eigenaresse van het Amsterdamse Pacifico.
(Vol)proppen
De concurrentie tussen ondernemingen is, zeker op locaties rondom toeristische trekpleisters, moordend. Ondernemers die niet actief voorbijgangers proberen te strikken kunnen het onderspit delven wanneer de buurman dat wel doet. Volgens de gemeente Amsterdam zijn proppers een doorn in het oog. Proppers dringen zich vaak op, ook aan voorbijgangers die daar niet van gediend zijn. Volgens de gemeente is strenge regelgeving en handhaving noodzakelijk om dit probleem aan te pakken. Daarom is het op of aan de weg verboden om tegen betaling diensten aan te bieden of gasten te werven. Dit geldt niet alleen voor restaurants, maar ook voor bijvoorbeeld hotels, prostitutiebedrijven en rondvaarttochten. Wie toch aan de openbare weg gasten werft, kan rekenen op een geldboete van €190,- .
Een boete van €190,- lijkt misschien een klein bedrag; na een succesvolle avond proppen is het goed voor te stellen dat een ondernemer zoveel meer omzet draait, dat hij of zij de boete op de koop neemt. Maar wie denkt met het betalen van de boete van alles af te zijn heeft het mis. De gemeente is namelijk ook bevoegd om een last onder dwangsom op te leggen.
Last onder dwangsom
Bij een last onder dwangsom worden overtreders ‘gelast’ de overtreding te beëindigen en beëindigd te houden. Doen zij dat niet en wordt nog eens een overtreding geconstateerd, dan wordt de dwangsom ingevorderd. Dat kan zelfs gelden als een volgende overtreding pas een jaar later wordt geconstateerd. De gemeente mag zelf de hoogte van de dwangsommen bepalen (het moet genoeg stimulans geven om de overtreding niet te begaan) en doet dit aan de hand van de omstandigheden. Afgelopen voorjaar was het raak voor een ‘proppende’ medewerker van restaurant Pacifico in de buurt van de Wallen.
De schortendrager van Pacifico
Om daad bij woord te voegen, heeft de gemeente in maart 2017 controles gehouden in de buurt van de Wallen. Tijdens deze controle zagen toezichthouders dat door een medewerker van Pacifico op straat gasten werden gestrikt voor een tafeltje in het restaurant. Volgens de toezichthouders was sprake van proppen. Het gemeentebestuur heeft het er niet bij laten zitten en er volgde een last onder dwangsom. Daarin stond dat als de toezichthouders nog eens zouden constateren dat een werknemer van Pacifico gasten aan de openbare weg zouden werven, Pacifico per overtreding achtereenvolgens dwangsommen van €2500,-, €5000,- en €7500,- opgelegd zou worden.
Een jaar later hielden de toezichthouders op een koude vrijdag in maart 2018 nog eens een controle en jawel, het was weer raak. Door de twee toezichthouders van de gemeente werd geconstateerd dat een medewerker van Pacifico wederom op de openbare weg gasten aan het werven was. Volgens de toezichthouders werden voorbijgangers die naar het menubord keken benaderd door de werknemer en werden andere groepen voorbijgangers benaderd en verwezen naar het restaurant.
De vermoedelijke propper werd door de handhavers niet benaderd, maar toch werd de last onder dwangsom verbeurd. De toezichthouders gaven daarbij de volgende omschrijving van de werknemer: “een man met een blanke huidskleur en donker kort opgeschoren haar, van ongeveer 170 cm lang. Hij droeg een wit overhemd met lange mouwen met een licht ruitmotief, een blauwe spijkerbroek en schoenen met veters. Ook droeg hij een zwart schort dat hij om zijn middel geknoopt had. De man ging de onderneming weer binnen en sloot de deur.”
Te kort door de bocht?
De eigenaresse van Pacifico reageerde verbaasd op de constatering dat de eerste dwangsom is verbeurd. Volgens haar werkt er niemand in haar restaurant die voldoet aan deze omschrijving. Daarnaast is de omschrijving volgens haar te vaag omdat er in het constateringsrapport slechts een globale beschrijving is gegeven en aan de persoon niet om identificatie is gevraagd. De gemeente kon volgens de eigenaresse op basis van dit constateringsrapport dus helemaal niet zeker zijn dat de overtreding door een van haar werknemers is begaan.
De rechter dacht daar net als de gemeente anders over. Voor de rechter was hierin doorslaggevend dat de man een zwart schort droeg en het restaurant binnen ging. Of de werknemer al dan niet de instructie heeft gekregen om gasten te werven, is volgens de rechter hier niet van belang. Het handelen van de werknemer valt namelijk onder de verantwoordelijkheid van de restauranteigenaar. Het beroep van Pacifico werd van tafel geveegd en de opgelegde dwangsom van €2500,- zal moeten worden betaald.
Tot slot
In Amsterdam is proppen dan weliswaar verboden, maar toch lijkt de aanwezigheid van proppers nog de orde van de dag te zijn. Voor sommige ondernemers geldt wellicht dat zo lang concurrenten gasten aan de openbare weg strikken, zij zich genoodzaakt zullen voelen om hetzelfde te doen. Dat dit je duur kan komen te staan, volgt uit de hiervoor geschetste zaak. Of er bij Pacifico nu niet meer gepropt wordt, is nog maar de vraag; ik denk dat ze in ieder geval geen schort meer dragen.
Deze bijdrage is geschreven in het kader van de samenwerking tussen Catch Legal en Uitgeverij PS. Middels het periodiek schrijven van artikelen laat Catch Legal op toegankelijke wijze de Nederlandse horecaondernemer kennismaken met het bestuursrecht. De artikelen verschijnen op de websites en in de uitgaven van Uitgeverij PS. Klik hier voor het originele artikel.
