Sinds de uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (hierna: de Afdeling) van 29 mei 2019 waarin de Afdeling heeft bepaald dat het Programma Aanpak Stikstof (hierna: PAS) onder andere niet langer als toestemming mag worden gebruikt om een natuurvergunning te verlenen, verkeert ontwikkelend Nederland in grote onzekerheid. Zeker 180 beroepszaken waarbij op grond van het PAS toestemming is verleend voor een ontwikkeling zijn aangehouden. Deze zaken lopen uiteen van uitbreidingen van veehouderijen, het bemesten en het weiden van vee en het bemesten van percelen tot een aantal omvangrijkere projecten van nationaal en regionaal belang. Denk bij dat laatste aan weguitbreidingen, het mogelijk maken van (zware) industrie en (grootschalige) woningbouwprojecten. Vanaf het moment dat de Afdeling prejudiciële vragen stelde aan het Europees Hof van Justitie op 17 mei 2018 wordt gevreesd dat de uitkomst van de PAS-uitspraak grote gevolgen kan hebben voor een aantal van deze, zo niet alle, projecten.
De beroepszaken over veehouderijen zijn na de PAS-uitspraak vereenvoudigd afgedaan. De bestreden besluiten worden vernietigd: het college van burgemeester en wethouders (in de meeste gevallen) kon de vergunning niet verlenen onder verwijzing naar de passende beoordeling die voor het PAS is gemaakt.
Toen lagen er nog 21 zaken op de plank over een aantal grote bestemmingsplannen, tracébesluiten en (omgevings)vergunningen. Woensdag 17 juli 2019 heeft de Afdeling uitspraak gedaan in drie van deze zaken: in één klap wordt een streep gezet door de uitbreiding van delen van de A27 en A12 bij Utrecht (ECLI:NL:RVS:2019:2466), de herontwikkeling van de vliegbasis Twenthe (ECLI:NL:RVS:2019:2470) en de uitbreiding van Industrieterrein Delfzijl (ECLI:NL:RVS:2019:2468). De besluiten die hieraan ten grondslag liggen, zijn vastgesteld in strijd met artikel 2.8, derde lid van de Wet natuurbescherming en/of artikel 19j van de (voormalige) Natuurbeschermingswet: er kan niet met zekerheid worden gesteld dat de natuurlijke kenmerken van de nabijgelegen Natura 2000-gebieden niet worden aangetast als gevolg van het project en daarom kan het project geen doorgang vinden.
In deze zaken zullen initiatiefnemers een passende beoordeling moeten laten opstellen waarin inzichtelijk wordt gemaakt wat de gevolgen zijn van die projecten op de Natura 2000-gebieden. Dit betekent mogelijk ook dat er binnen het project maatregelen getroffen moeten worden om stikstofuitstoot te beperken en de gevolgen ervan te compenseren. Het is overigens nog maar de vraag of natuurvergunningen zonder het PAS kunnen worden verleend.
Als gevolg van de aanhouding van de beroepszaken hebben de projecten al grote vertraging opgelopen. Met de bijkomende onderzoeksplicht loopt deze vertraging alleen maar verder op.
Heeft u vragen over het opstellen van een passende beoordeling, het verkrijgen van een natuurvergunning of bent u opzoek naar advies? Neem gerust contact op met een van onze juristen.
