Dinsdag 15 maart is het dan zover: tijd om te stemmen voor de Tweede Kamerverkiezing. U heeft een behoorlijke keuze dit keer, want er doen maar liefst 28 partijen mee aan de verkiezingen. Dit hadden er zelfs nog meer kunnen zijn, maar een aantal partijen voldeed niet aan de voorwaarden om mee te mogen doen en werd door de Kiesraad deelname aan de verkiezing ontzegd. Sommige partijen waren het daar niet mee eens stelde beroep in bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State.
Op 22 december 2016 maakte de Kiesraad bekend dat zich een recordaantal van 81 partijen had laten registreren voor de aankomende Tweede Kamerverkiezing. Om verschillende redenen zagen 50 partijen toch (voorlopig) van hun politieke ambities af, waardoor uiteindelijk 31 partijen overbleven die een kandidatenlijst inleverden bij de Kiesraad.
Partijen die voor het eerst mee willen doen aan de Tweede Kamerverkiezing of die bij de vorige verkiezing geen zetel haalden, moeten aan een aantal voorwaarden voldoen. Zo moeten deze partijen in ieder van de kieskringen waarin zij verkiesbaar willen zijn (Nederland is verdeeld over 20 kieskringen) steunverklaringen van kiezers verzamelen (artikel H 4 van de Kieswet). Ontvang je als partij onvoldoende steunverklaringen in een kieskring, dan mag je in die kieskring niet meedoen aan de verkiezing. Ook moeten deze partijen een waarborgsom betalen van 11.250 euro (artikel H 12 van de Kieswet). Deze voorwaarden zorgen ervoor dat aan de Tweede Kamerverkiezing partijen meedoen die voldoende draagvlak en bestaansrecht hebben.
De Kiesraad heeft ieder van de 31 aangemelde partijen getoetst aan de voorwaarden uit de Kieswet en heeft hierna drie partijen de deelname aan de verkiezing ontzegd: Respect!, Vrouwen Partij (VP) en Trots op Nederland. Waar de eerstgenoemde het erbij liet zitten, stelden de Vrouwen Partij en Trots op Nederland beroep in. De Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State (Afdeling) deed op 13 februari 2017 uitspraak.
De beroepen van de Vrouwen Partij (ECLI:NL:RVS:2017:364) en Trots op Nederland (ECLI:NL:RVS:2017:363) werden ongegrond verklaard. Beide partijen hadden nagelaten om de waarborgsom te betalen. De Afdeling oordeelde dat de waarborgsom van 11.250 euro ‘geen wezenlijke belemmering’ vormt voor een politieke groepering om deel te nemen aan de Tweede Kamerverkiezing. Hierdoor was de ongeldigverklaring van de kandidatenlijsten van deze partijen door de Kiesraad terecht geweest.
Een aantal andere partijen stelde eveneens beroep in.
De Burger Beweging stelde beroep in tegen de ontzegging van de deelname van twee kandidaten. Het beroep werd gegrond verklaard, omdat de Kiesraad had nagelaten om de partij de mogelijkheid te geven de gebreken te herstellen. Nu ter zitting het gebrek voor één kandidaat kon worden hersteld, is deze kandidaat alsnog aan de kandidatenlijst toegevoegd (ECLI:NL:RVS:2017:365).
Het beroep van Lokaal in de Kamer werd eveneens gegrond verklaard. In tegenspraak tot het oorspronkelijke oordeel van de Kiesraad, had de partij volgens de Afdeling wél voldoende steunverklaringen uit kieskring Zwolle ingediend (ECLI:NL:RVS:370). De partij staat dan ook in Zwolle op de lijst!
Het beroep van de Partij voor Mens en Spirit was eveneens succesvol, omdat de Kiesraad ten onrechte vier kandidaten van de lijst had geschrapt wegens het ontbreken van een instemmingsverklaring (een verklaring van de kandidaat dat die instemt met de kandidaatstelling) (ECLI:NL:RVS:2017:366).
Voor de partij JEZUS LEEFT liep het minder goed af. Het beroep van deze partij werd ongegrond verklaard. De partij had haar administratie bij de kandidaatstelling niet op orde en had nagelaten om de kandidatenlijsten in te leveren voor de kieskringen Amsterdam, Rotterdam en ’s-Hertogenbosch. De Kieswet bepaalt dat kandidatenlijsten bij het centraal stembureau worden ingeleverd op de dag van de kandidaatstelling. Van deze eis kan niet worden afgeweken (ECLI:NL:RVS:2017:371). JEZUS LEEFT ontbreekt op het stembiljet in de genoemde kieskringen.
Het beroep van Democratisch Aktie Centrum, tenslotte, werd door de Afdeling niet-ontvankelijk verklaard, wegens het niet betalen van het griffierecht (ECLI:NL:RVS:2017:367).
De Kiesraad en de Afdeling hebben hun oordeel gegeven. Er nemen in totaal 28 partijen deel aan de aankomende Tweede Kamerverkiezing. Het laatste oordeel is op 15 maart aan u!
Catch Legal
Vragen? Neem gerust contact op.
